Polska kadłubowa
Kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej mocarstwa zachodnie próbowały dyplomatycznie zatrzymać ekspansywne zakusy Adolfa Hitlera. 31 marca 1939 roku premier Wielkiej Brytanii, Neville Chamberlain, zagwarantował niepodległość Polski. Zapowiedział także, że w razie niemieckiej agresji Londyn „będzie uważał się za zobowiązany do okazania rządowi polskiemu całkowitego poparcia, jakiegokolwiek będzie w stanie udzielić”.
Pierwszy polski film dźwiękowy
„Filmy mówione? Możecie napisać, że ich nie cierpię. One zniweczą najstarszą sztukę świata, sztukę pantomimy. One unicestwią wielkie piękno milczenia”. To cytat z Charliego Chaplina, który mimo że nienawidził filmów dźwiękowych w 1940 roku wyprodukował mówiony obraz „Dyktator”.
„De non existentia Dei”
Słowa traktatu „De non existentia Dei” („O nieistnieniu Boga”), autorstwa polskiego filozofa Kazimierza Łyszczyńskiego, były szeroko cytowane podczas jego procesu w sądzie sejmowym. 28 marca 1689 roku uczony został skazany na śmierć za szerzenie ateizmu.
Sojusz z wrogiem
Od 1768 roku Rzeczpospolita istniała jako zniewolony protektorat Rosji, dla której również zbliżały się ciężkie czasy. W 1769 roku imperium kierowane przez okrutną carycę Katarzynę Wielką zostało zaatakowane przez Turcję. Później wystąpiło przeciw niemu Cesarstwo Austriackie, a następnie od północy zaatakowało je królestwo Szwecji. Katarzyna Wielka rozumiała, że jest w bardzo trudnej sytuacji. Jej kraj nie był gotowy do wojny na dwa, a co dopiero trzy fronty.
Zaręczyły za to dwa największe państwa na świecie
„My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest tylko jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor”. – przemówienie ministra spraw zagranicznych Józefa Becka z 5 maja 1939 roku.
Polania, Palania, Polenia
Dokument, jak każde świadectwo o przeszłości, umożliwia wgląd do historii. Dokumenty są różne, a ich wartość informacyjna nierówna. Niektóre z nich na pozór wydają się ubogie w informacje albo brakuje w nich ważnych z perspektywy historyka danych, jak czas i miejsce. Jednak znajomość wydarzeń poza źródłowych oraz umiejętność czytania między wierszami pozwalają drogą dedukcji, dotrzeć i wyłonić interesujące nas fakty o przeszłości.
Dominium Maris Baltici
W XVI wieku Rzeczpospolita stała u progu swojej świetności, a król Zygmunt II August marzył o podporządkowaniu sobie całego Bałtyku. Jego śmiałą wizję określano mianem dominium Maris Baltici. Polityka ta nie była na rękę najpotężniejszemu miastu morskiemu Rzeczypospolitej.
Polski Rolls-Royce
Pod koniec lat 20. XX wieku Polska zadebiutowała na rynku motoryzacyjnym. W 1927 roku powstał pierwszy polski samochód osobowy – CWS T-1. Nazwa pojazdu nawiązywała do Centralnych Warsztatów Samochodowych, gdzie powstały prototypy, a potem wersje seryjne.
Bard „Solidarności”
Jacek Kaczmarski przyszedł na świat 22 marca 1957 roku w Warszawie. Poeta, prozaik, kompozytor, piosenkarz i gitarzysta, z wykształcenia polonista. Podobnie jak Jimi Hendrix i Kurt Cobain grał na gitarze lewą ręką, ale w przeciwieństwie do nich nie był mańkutem.
Dzień wagarowicza
Tadeusz Różewicz wspominał opowieść rodzinną o wprowadzaniu obowiązku szkolnego w ówczesnym zaborze austriackim. Chłopi nie posyłali dzieci do nauki nie tylko, gdy trwały prace w polu. W zimie i podczas roztopów też byli ku temu niechętni. Powtarzali: „kto się zna na piśmie, ten się do piekła ciśnie”.