Ucieczka z Auschwitz
Wielu podejmowało się próby ucieczki z niemieckiego obozu zagłady w Oświęcimiu. Niewielu się to udało. Dwaj słowaccy Żydzi – Rudolf Vrba i Alfred Wetzler, uciekli z obozu 10 kwietnia 1944 roku. Ich relacja z pobytu w Auschwitz do dziś uchodzi za jedno z najważniejszych świadectw dotyczących Holokaustu.
Najeźdźcy z piekła
Gdy kolejne pokolenie Henryków śląskich dążyło do zjednoczenia dawnej monarchii Bolesława Chrobrego, stało się nieprzewidywalne. Mongołowie podbiwszy księstwa ruskie uderzyli na zachód. Wbrew utartym poglądom, mimo rozbicia dzielnicowego, Piastowie współdziałali ze sobą. Czasem wygrywali z najeźdźcami, jak pod Raciborzem, zyskując czas na niszczenie mostów i zabudowań oraz umacnianie fortyfikacji wraz ze zbieraniem sił.
Wyrwałem chwasta
„Czuję się upoważniony do zgładzania kanalii. Uwolniłem społeczeństwo od chwastów, wyrwałem je” – mówił przed sądem Tadeusz Wencel, morderca będący pierwowzorem skazańca Wyrka z filmu „Psy 2. Ostatnia Krew”. Był przekonany, że wyświadcza państwu przysługę – jego ofiarami mieli padać wyłącznie źli ludzie.
Człowiek jednego czynu
W skarbnicy dziejów, obok postaci wielkich, są tak zwani ludzie jednego czynu, którzy zapisali się w historii pojedynczym doniosłym dokonaniem.
Majorka – nasze najgorsze wakacje…
Ludwika Marianna, córka Mikołaja Chopina, najstarsza siostra wielkiego polskiego pianisty Fryderyka, przyszła na świat prawdpodobnie 6 kwietnia 1807 roku. To jej muzyk zadedykował nokturn cis-moll, który otrzymała pocztą w 1830 roku wraz z epigrafem: „Siostrze Ludwice – dla wprawy, zanim się zabierze do mego drugiego koncertu”. Ludwika obficie korespondowała z Fryderykiem, a w latach 1844-1849 również z jego przyjaciółką George Sand. Ciekawe czy w którymś z listów panie poruszyły temat felernych wakacji słynnych kochanków.
Mariawityzm
Na przełomie XIX i XX wieku powstała w Polce rodzima grupa wyznaniowa znana jako mariawityzm. Założycielem wspólnoty był ksiądz Jan Kowalski, a jej wyznawcy nawiązywali do Objawienia Dzieła Wielkiego Miłosierdzia – przeżycia mistycznego, którego w 1893 roku miała doznać siostra Feliksa Kozłowska.
Moskwa – Warszawa – Paryż
Czy Polska jest zachodem czy wschodem Europy? Chyba jednak zachodem, skoro mimo bliskości Moskwy, to Paryż jest nam mentalnie o wiele bliższy.
Partia rządzi, partia radzi…
Komunizm miał być receptą na społeczeństwo doskonałe. Kto odrzucał tę ideologię był uznawany za wariata albo sabotażystę czy szpiega. Komuniści wierzyli w prymat doktryny nad praktyką. System był z założenia dobry, a rzeczywistość trzeba było dostosować do systemu. O wiarę w komunizm dbała cenzura. Katastrofy i problemy społeczne występowały tylko w państwach kapitalistycznych. Natomiast w komunistycznych płynęło tylko mleko i miód.
Wojna secesyjna Polaków
„Ideały Jeffersona [trzeciego prezydenta USA – przyp. red.] były fundamentalnie błędne. Opierały się na założeniu o równości ras. […] Nasz rząd jest zbudowany na dokładnie odwrotnej idei: jego fundamentem jest ważna prawda, że czarni nie są równi białemu człowiekowi; że niewolnictwo […] jest stanem naturalnym i normalnym”. – przemówienie amerykańskiego polityka Alexandra Stephensa z 21 marca 1861 roku.
Prima aprilis
Geneza obchodzenia dnia żartów, czyli prima aprlis, do dziś nie jest dokładnie znana. Jednak o tym, że już przez naszych przodków dzień ten traktowany był podobnie jak obecnie, świadczą okoliczności związane z zawarciem antytureckiego sojuszu przez króla Jana III Sobieskiego z Leopoldem I Habsburgiem.