Intryga Piłsudskiego
To był przełomowy moment dla Polaków odpierających atak bolszewików – 21 kwietnia 1919 r. żołnierze, dowodzeni przez Józefa Piłsudskiego, oswobodzili Wilno. Dzień później Naczelnik Państwa wydał pełną patosu odezwę do mieszkańców miasta.
Głowa w słoiku
„Gdy naród jest mordowany, musi bronić się wszelkimi możliwymi środkami”. – biskup Walenty Dymek, współtwórca poznańskiego Kościoła Podziemnego.
Dwurnik
„To proste – wstaje się i maluje. To wszystko. Nic innego nie muszę robić. I nie potrafię. Jestem robotnikiem sztuki (…) Jestem szczęśliwym artystą”. – mówił przedstawiciel naszej rodzimej sztuki współczesnej Edward Dwurnik. Artysta, urodzony 19 kwietnia 1943 r. w Radzyminie, uchodził za jednego z najbardziej pracowitych polskich malarzy. Tworzył rocznie około 200 prac, a w trakcie całego swojego życia przygotował około 5 tys. rysunków i 10 tys. obrazów.
Przesądy stare i nowe
Przesądy dawne, ale funkcjonujące do dziś to m.in. omijanie czarnego kota i pechowość trzynastki. Bardziej współczesne jak ten, że inteligencja potomków geniusza będzie niewielka, odnajdują się również w przeszłości. Faktycznie, Ludwik I Pobożny nie był wybitny jak jego ojciec, Karol Wielki. Na gruncie polskim Mieszko II nie dorównał swojemu rodzicielowi, Bolesławowi Chrobremu. Popularna opinia głosi, że roztrwonił spadek po ojcu, a zwłaszcza pierwszą polską koronację królewską, która odbyła się najprawdopodobniej 18 kwietnia 1025 roku.
Przewidzieć najgorsze…
„W krótkiem swem życiu również i nazizm niemiecki zmienia swe formy zewnętrzne, i jego konstrukcja dzisiejsza, mimo że wyszła z haseł antykomunistycznych, coraz bardziej zbliża się (…) do znienawidzonego bolszewizmu. (…) Tym licznym podobieństwom nie trzeba się dziwić, boć przecież i narodowy socjalizm niemiecki i bolszewizm rosyjski jedno mają źródło, a mianowicie – marksizm socjalistyczny i dynamikę krzywd powojennych”. – fragment artykułu Józefa Hieronima Retingera opublikowany na łamach „Wiadomości Literackich” w marcu 1939 roku.
Hejnał mariacki
Pierwsze wzmianki o jednym z symboli Krakowa, czyli hejnale mariackim, pochodzą z 1392 r. Melodia nieznanego autora grana jest co godzinę z wieży kościoła archiprezbiterialnego Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Utwór wykonuje jednocześnie dwóch trębaczy – zawodowych strażaków – pełniących całodobowy dyżur.
A mógł zabić…
Podobno Stalin dał polskim komunistom wybór. Prezentem narodów ZSRR dla zburzonej Warszawy miała zostać dzielnica mieszkaniowa, metro lub wieżowiec. Pierwszy był najbardziej potrzebny, ale mało widowiskowy. Drugi był drogi, teren pod budowę trudny, a poza tym stolica była jeszcze w gruzach. W zaistniałych okolicznościach prezydent Bierut wybrał drapacz chmur.
Tajemnice Mieszka I
Mieszko, pierwszy historyczny władca z dynastii Piastów, do dziś skrywa wiele tajemnic. Jedną z nich jest jego pochodzenie. Wśród koncepcji dotyczących rodowodu księcia można spotkać się z argumentami, że przybył on ze Skandynawii lub należał do wschodniogermańskiego plemienia Wandalów. Gall Anonim twierdził natomiast, że książę i cała jego dynastia zamieszkiwali nasze rodzime ziemie, a pochodzili z Gniezna.
Matka Boska Kozielska
Dnia 13 kwietnia 1990 r. Związek Sowiecki oficjalnie przyznał, że masowe groby odkryte w Lasach Katyńskich to efekt zbrodni, za którą odpowiedzialność ponosi NKWD. Przedtem, przez pół wieku, władze sowieckie konsekwentnie zaprzeczały odpowiedzialności za zamordowanie w 22 tys. obywateli polskich.
Walka o prawdę
„Widok był wstrząsający nie tylko dla laika, lecz również dla gruboskórnego pracownika naukowego. […] To byli Polacy, którzy uciekli do swych słowiańskich braci, pełni wiary, że znajdą tam obronę i pomoc. Zamiast tego zostali okrutnie zarżnięci” – sprawozdanie chorwackiego profesora medycyny sądowej Edwarda Miloslavicia z czerwca 1943 roku.