Tajemnice Powstania

Tajemnice Powstania

Rosyjski kapitan Konstanty Kaługin 5 sierpnia 1944 napisał prośbę do Stalina o pomoc dla powstania. Radiostacja Armii Krajowej przesłała ją do Londynu 7 sierpnia:

‘Nawiązałem osobistą łączność z dowódcą garnizonu Warszawy, który prowadzi bohaterską walkę powstańczą narodu z hitlerowskimi bandytami. (…) pomimo bohaterskiej postawy wojska i ludności cywilnej Warszawy są potrzeby, pokrycie których pozwoliłoby na szybsze zwycięstwo w walce z naszym wspólnym wrogiem (…) brak broni automatycznej, amunicji, granatów i karabinów przeciwpancernych. (…) Lotnictwo niemieckie niszczy miasto i ludność cywilną. Ostrzeliwujcie mosty na Wiśle w obrębie Warszawy. Ogród Saski, Al. Jerozolimskie, jako główne miejsce skupienia ruchu wojskowego nieprzyjaciela. Bombardujcie lotniska Okęcie i Bielany. Bohaterska ludność Warszawy wierzy, że w najbliższych godzinach okażecie jej jak najwydatniejszą zbrojną pomoc. Ułatwijcie mi połączenie z marsz. Rokossowskim (…)’

20 września Kaługin przepłynął na drugą stronę Wisły, gdzie Armia Czerwona stała już od prawie tygodnia. Dziś nie ma pewności co do jego losów – ani przed powstaniem, ani po przebyciu Wisły. Czy był prowokatorem, wykonawcą makiawelicznego planu Stalina?

5 sierpnia, piątego dnia powstania, hitlerowcy rozpoczęli tzw. rzeź Woli. W międzyczasie, powstańcy z batalionu ‘Zośka’ wyzwolili obóz koncentracyjny, tzw. Gęsiówkę, położoną wśród ruin warszawskiego getta. Uwolnili ok. 350 żydów pochodzenia francuskiego, greckiego, polskiego i węgierskiego. Większość przyłączyła się do powstania. Niestety natarcie nazistów na Woli oznaczało przejęcie przez nich inicjatywy, której powstańcy do końca – mimo lokalnych sukcesów – nie odzyskali.

Tego dnia minęło 29 lat od pewnego wydarzenia: w 1915 wojska Cesarstwa Niemieckiego zajęły Warszawę, opuszczoną przez wojska Imperium Rosyjskiego. To była inna wojna, inni Niemcy i inni Rosjanie, ale tak w 1915, jak i w 1944, warszawiacy wyglądali nowej Polski. Niestety Polska zwana ‘ludową’ nie okazała się suwerenną. Na kraj na miarę swoich ambicji, Polacy musieli jeszcze długo poczekać.