Straszny Dwór

U schyłku XIX wieku, 15 stycznia 1871 roku powstało Warszawskie Towarzystwo Muzyczne, którego patronem jest Stanisław Moniuszko. Wybitny twórca, który kształcił się w Warszawie, Mińsku i Berlinie mawiał:

„Pierwszą szkołą pojmowania muzyki były dla mnie Śpiewy historyczne Niemcewicza, wykonywane dziwnie miłym głosem przez moją Matkę”.

Moniuszko wychowany był w duchu patriotycznym i obcował ze sztuką od najmłodszych lat. Twórca polskiej opery narodowej przyszedł na świat 5 maja 1819 roku i jest głównym przedstawicielem stylu narodowego w polskiej muzyce. Autor między innymi ,,Halki” i „Prząśniczki”, która od 1998 roku rozbrzmiewa jako hejnał miasta Łodzi, w swoich utworach opowiadał o Polsce pod jarzmem zaborcy. Jego najsłynniejsza opera – „Straszny dwór” – to historia dwóch braci szlachciców, którzy w imię miłości do Ojczyzny wyrzekają się kobiet. Utwór, którego premiera odbyła się 28 września 1865 roku, został wystawiony za życia autora tylko trzy razy. Ponieważ Polacy oszaleli na punkcie ludowych rytmów oraz treści ku pokrzepieniu serc, zaniepokojeni tym Rosjanie odwołali wszystkie spektakle. Mimo podobnych zakazów w czasach zaborów utwory kompozytora podtrzymywały przy życiu polski język i upowszechniały narodową poezję.

Twórczość Moniuszki, dziś prezentowana na całym świecie, łączyła w sobie tradycję włoską, francuską oraz niemiecką, a dodatkowo wypełniona była odniesieniami do polskiej tradycji ludowej. Ciekawe jest to, że pochodzenie twórcy urodzonego w Ubielu niedaleko Mińska – obecnie na Białorusi – wzbudza dzisiaj tyle kontrowersji, co polskość bądź litewskość Mickiewicza, a historycy ciągle toczą spory o przynależność narodową obu Panów.