Starsze niż się wydaje

Od 1903 do dziś, w niemieckim Landshut corocznie odbywa się festiwal ‘Wesele w Landshut’ – rekonstrukcja imprezy z 1475, gdy bawarski następca tronu Jerzy poślubił Jadwigę Jagiellonkę, córkę Kazimierza IV Jagiellończyka. Było to jedno z najwspanialszych widowisk średniowiecznej Europy. Najważniejsze były jednak te śluby, gdy chrzest i małżeństwo stanowiły dynastyczną transakcją wiązaną. Przykłady to małżeństwa Mieszka z Dobrawą (ok. 966) i Jadwigi z Jagiełłą (1386). A skoro o formującej się Rzeczypospolitej Obojga Narodów mowa: Litwa i Białoruś mają tradycje starsze, niż się to wielu wydaje.

Nazwę ‘Polska’ zapisano po raz pierwszy mniej więcej w okresie 997–1003. Ale nazwę ‘Litwa’ wkrótce później, bo ok. 1009. Z kolei biało-czerwona flaga Polski jest dość późną, urzędowo ustanowioną w 1831. Oczywiście była wynikiem wcześniejszych tradycji, ale nie wiadomo jak starych. Inaczej jest z biało-czerwono-białą flagą Białorusi. Między 1520 a 1534 nieznany autor namalował zwycięstwo polsko-litewskie nad Moskwą w bitwie pod Orszą. Jest to najstarsze przedstawienie białoruskiej flagi.

14 listopada 1398 odszedł do wieczności biskup wileński Andrzej herbu Jastrzębiec. Do historii przeszedł głównie jako ten, który w 1388 dokonał chrztu Litwy. Ale! Andrzej schrystianizował tylko Auksztotę, historyczny rdzeń monarchii litewskiej. Na pozostałych terenach nie było takiej potrzeby. W Wielkim Księstwie Litewskim pogańska była tylko nieliczna elita rządząca. Przytłaczająca większość poddanych była Rusinami. A ci, od 988, byli prawosławnymi. Zresztą: Jogailę (po naszemu: Jagiełłę) wkrótce po narodzinach ochrzciła w cerkwi matka, Julianna Twerska. A zatem: nie dość, że Jagiełło wziął ślub z królem Polski Jadwigą (prawo nie przewidywało urzędu królowej), to przyjmując w dorosłym życiu chrzest katolicki, od dawna był chrześcijaninem.