Powrót do Rzeszy

Po upadku Polski Hitler wydzielił na okupowanym terenie tzw. Generalne Gubernatorstwo oraz Okręg Rzeszy Poznań, który został włączony do Niemiec. Pod koniec stycznia 1940 r. anektowane terytorium zmieniło nazwę na Kraj Warty, a jego namiestnikiem mianowano Gauleitera NSDAP Arthura Greisera.

Jednym z kluczowych przedsięwzięć Hitlera i jego namiestnika stały się przesiedlenia mniejszości niemieckich z Europy Wschodniej do Kraju Warty. Opracowany na szeroką skalę program o nazwie „Heim ins Reich” – „Powrót do Rzeszy” – objął mieszkańców Łotwy, Estonii, Galicji, Wołynia, Litwy, ziemi chełmskiej, Północnej Bukowiny, Besarabii, Jugosławii, oraz okupowanych w późniejszym czasie terenów Związku Radzieckiego. Już w marcu 1944 r. wykonano pokazową fotografię, na której Greiser wita milionowego Niemca przesiedlonego ze Wschodu.

Jednocześnie w Kraju Warty prowadzono masową eksterminację Polaków, która obejmowała głównie elity. W Wielkopolsce zamordowano w ramach akcji „Inteligencja” oraz operacji Tannenberg ok. 50 tys. Polaków, a łączna liczba zamordowanych mieszkańców Kraju Warty wyniosła ok. 500 tys.

Tysiące ludzi wysiedlono też do Generalnego Gubernatorstwa lub wywieziono do obozów koncentracyjnych. W ten sposób Hitler próbował zmienić skład etniczny Kraju Warty – chociaż uważał te ziemie za rdzennie niemieckie, to przed wojną Niemcy stanowili tutaj zaledwie 10 proc. ogółu.

Represje trwały prawie po sam kres istnienia III Rzeszy. Greiser został aresztowany w 1945 r. przez Amerykanów, dzięki Polce, która go rozpoznała. 9 lipca 1946 r. Najwyższy Trybunał Narodowy w Poznaniu skazał go na karę śmierci, którą wykonano 12 dni później.