Początek końca

Pomysł utworzenia obozu koncentracyjnego Auschwitz pojawił się już pod koniec 1939 r. Do tego czasu do niemieckich urzędów spływały liczne raporty o przepełnionych więzieniach na Górnym Śląsku oraz w Zagłębiu Dąbrowskim. Problemem był także aktywny od pierwszych dni okupacji ruch oporu. Niemcy uznali, że tylko masowe aresztowania ludności cywilnej zmuszą Polaków do złagodzenia akcji sabotażowych.

W tych okolicznościach inspektor policji i służby bezpieczeństwa oberfuehrer SS Arpad Wigand zaproponował zbudowanie wielkiego obozu na pograniczu Małopolski i Śląska. Jego uwagę zwrócił fakt, że teren nadaje się idealnie do przyszłej rozbudowy obozu oraz do całkowitej izolacji obiektu od świata zewnętrznego. Dodatkowym atutem było doskonałe połączenie kolejowe, co – jak wiemy z dalszych wydarzeń – pozwoliło swobodnie transportować do Auschwitz Żydów z całej Europy.

Obóz zaczął oficjalnie funkcjonować 14 czerwca 1940 r. Wtedy właśnie dotarł tam pierwszy transport, w którym było 728 więźniów politycznych. W ciągu kilku lat w Auschwitz znalazło się ok. 140 tys. Polaków. Szacuje się, że tylko połowa z nich doczekała zakończenia wojny.