Patron internetu

Jednym z ważniejszych świętych Kościoła katolickiego jest żyjący na przełomie VI i VII w. n.e. Izydor z Sewilli. Jest patronem internetu, internautów i informatyków. Ów uczony duchowny – w czasach które nazywamy wczesnym średniowieczem lub po prostu „wiekami ciemnymi” – napisał wielkie dzieło: „Etymologiarum sive Originum libri viginti”, czyli „Etymologii lub źródeł ksiąg dwadzieścia”. Była to pierwsza próba syntezy całości posiadanej w danych czasach wiedzy. Układ pracy jest hasłowy, a każde hasło opatrzono etymologią. Używając dzisiejszych pojęć: była to średniowieczna encyklopedia.

26 grudnia 1680 przyszedł na świat Jan Szczepan Kurdwanowski, polsko-francuski oficer, a w cywilu fizyk i jeden z dwóch Polaków, którzy zapisali się do elitarnego „klubu” encyklopedystów. W języku polskim – jak i w wielu innych – wyraz „encyklopedia” pochodzi z francuskiego „encyclopédie”, kojarzonej powszechnie z tzw. Wielką encyklopedią francuską, wydawaną w l. 1751–66. Była to pierwsza nowoczesna encyklopedia, którą wyznaczono światowy standard dla analogicznych kompendiów w innych językach. Ponieważ dziedzin wiedzy jest wiele, to i grupa twórców „Encyclopédie” była zróżnicowana.

Popularnie zwano ich encyklopedystami, a efekt ich pracy uważa się za jedno z największych osiągnięć oświecenia. Lista autorów haseł była długa, wielu pisało tylko jedno. Nadesłane hasła redaktorzy encyklopedii czasami przesyłali do innych specjalistów z danej dziedziny, aby ulepszyli istniejące teksty. Tak było z artykułem Kurdwanowskiego o tym jak łatwo zliczać kuliste przedmioty ustawione w stosy, jak np. – bardzo dobrze znane Kurdwanowskiemu, jako oficerowi – kule armatnie. Drugim Polakiem, który wniósł swój wkład do pierwszej nowożytnej encyklopedii – jako autor hasła o lirach – był książę Michał Kazimierz Ogiński. Poza byciem arystokratą, żołnierzem i mężem stanu – znany był z zainteresowań muzycznych i literackich. Wolno stawiać go za przykład wzorowego oświeceniowego magnata. Gdyby wszyscy możni Rzeczypospolitej byli jak on – miałaby się ona o wiele lepiej.