Mirosław w kosmosie

W historii, tej dawnej i tej dziejącej się na naszych oczach, jedne wydarzenia wynikają z drugich. Na przykład – znaczny wpływ na przebieg eksploracji kosmosu przez ludzkość w II poł. XX wieku miała zimna wojna. Wysyłanie w przestrzeń kosmiczną satelitów, ludzi i stacji miało znaczenie propagandowe. Był to też element wyścigu zbrojeń. Te same rakiety wynoszące kosmonautów i sprzęt badawczy mogły przenosić ładunki jądrowe.

15 września 1941 przyszła na świat jedna z ikon PRL-u – Mirosław Hermaszewski. Lotnik, pierwszy i jedyny dotąd Polak, który odbył lot w kosmos. W czerwcu 1978, na statku Sojuz 30, odbył 8-dniową misję, okrążając Ziemię 126 razy. Pierwszymi w kosmosie według narodowości byli Rosjanin, Amerykanin, Czech i Polak. Ci dwaj ostatni, polecieli dzięki ‘uprzejmości’ ZSRR. Zaproszenie Czechosłowacji i Polski do udziału w radzieckim programie kosmicznym miało charakter polityczny: systemy komunistyczne w tych krajach przeżywały trudności. Pogłębiał się kryzys gospodarczy i poczucie beznadziejności wobec braku oznak poprawy i pomysłu na rozwiązanie problemów. W miarę jak rosło niezadowolenie społeczne, coraz więcej osób występowało przeciw ustrojowi komunistycznemu. W Czechosłowacji rósł w siłę ruch ‘Karta 77’. W PRL, podwyżka ogłoszona przez władze, spowodowała strajki i zamieszki zwane ‘czerwcem ‘76’.

Popularność Hermaszewskiego chciał wykorzystać gen. Wojciech Jaruzelski przy nielegalnym wprowadzaniu stanu wojennego i przejęciu władzy przez bezprawną Wojskową Radę Ocalenia Narodowego (WRON, popularnie zwana ‘wroną’). Gdy ogłoszono skład owej Rady, Hermaszewski ze zdziwieniem dowiedział się, że do niej należy. Ale jako generał lotnictwa, w warunkach stanu wojennego, musiał milczeć i wykonywać polecenia zwierzchników.