„Kolejarz, medium, noblista”

„Kolejarz, medium, noblista”

„Ucz się pilnie, ucz – nauka to potęgi klucz!” – brzmi popularne powiedzenie, które ma zachęcać dzieci do systematycznej nauki szkolnej. Historia jednak pokazuje, że życie pisze swoje scenariusze i nie ma żadnych przeszkód, by podrzędny aktor, niespełnione medium, człowiek przekwalifikowany zawodowo z krawca na kolejarza, został ostatecznie laureatem literackiego Nobla i pisarzem, którego dzieła na stałe weszły do kanonu najważniejszej literatury polskiej.

7 maja 1867 roku we wsi Kobiele Wielkie urodził się Władysław Reymont. Już w szkole podstawowej chłopiec uczył się źle, więc rodzice, próbując zapewnić mu stabilną przyszłość, oddali go na przyuczenie do zakładu krawieckiego w Warszawie. Młodziutki Reymont obserwując życie kulturalne miasta, zachciał związać się ze sztuką. Przystąpił zatem do wędrownej trupy aktorskiej ale talentu starczało mu jedynie na epizodyczne, niewielkie rólki. Przełknąwszy porażkę, wrócił do rodziców. Ci nie ustawali w próbie znalezienia dla syna stabilnego zatrudnienia i tak w 1888 roku Reymont otrzymał posadę robotnika na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Niedługo później Władysław odkrył w sobie zaskakujące powołanie – za namową znajomego poddał się panującej ówcześnie modzie na spirytyzm i powędrował w świat jako medium. Ta ścieżka „kariery” również nie okazała się jednak przeznaczeniem Reymonta…

Od 1894 r. pisarz próbuje utrzymywać się z twórczości literackiej. Żyje wówczas w skrajnej biedzie. W latach późniejszych opisywał, że z powodu nędznego wyglądu został kiedyś nawet wyproszony z kawiarni. Jak niesie wieść, aparycję miał tak żałosną, że woźna jednej z warszawskich redakcji nie chciała go zostawić samego w przedpokoju, obawiając się o bezpieczeństwo umieszczonych na wieszakach palt redaktorów.

Od roku 1900 – po części dzięki wyłudzonemu ogromnemu odszkodowaniu za wypadek kolejowy – Reymont nabiera w końcu niezależności finansowej. Szczęśliwie dla polskiej kultury poświęca się wyłącznie pisarstwu. Dopiero wtedy układa się artyście zarówno życie zawodowe, jak i osobiste – bierze ślub, podróżuje z żoną po Europie, pisze kolejne utwory.

W 1924 r. Władysław Reymont został uhonorowany literacką nagrodą Nobla, co ostatecznie przeświadczyło o ogromnym sukcesie, jaki odniósł pisarz.