Czterdzieści do jednego

„Przybywszy do Wizny, stwierdziłem ku memu rozczarowaniu, że złożone mi rano meldunki o sukcesach piechoty 10 dywizji pancernej polegały na jakimś nieporozumieniu. (…) Znalazłem się na pierwszej linii. (…) znaleźliśmy się pod ogniem Polaków. Leżeliśmy tuż przed betonowymi schronami bojowymi. Zastaliśmy tu dzielną obsługę niemieckiej armaty przeciwpancernej, która pod rozkazami swego dowódcy sama jedna atakowała przeciwnika”.

Powyższy fragment pochodzi z powojennych wspomnień jednego z czołowych niemieckich dowódców Heinza Guderiana. To właśnie on podczas inwazji na Polskę wprowadził w życie koncepcję Blitzkriegu, czyli wojny błyskawicznej. Opisując atak na Wiznę Guderian pominął jednak wiele niewygodnych faktów, aby przedstawić siebie w korzystniejszym świetle. Ze wspomnień wojskowego wynika, że trudności w opanowaniu tego odcinka wynikały z opieszałości niemieckich oddziałów. Gdy dowódca zaprowadził dyscyplinę w pierwszej linii naziści błyskawicznie pokonali Polaków. Fakt, że znacznie mniejsze polskie oddziały stawiały przez kilka dni zacięty opór dobrze wyszkolonym żołnierzom Wehrmachtu, burzył całkowicie mit Guderiana, jako genialnego stratega III Rzeszy.

Walki o Wiznę toczyły się od 7 do 10 września 1939 r. 720 żołnierzy pod dowództwem kapitana Korpusu Ochrony Pogranicza, Władysława Raginisa, odpierało atak ponad 30 tys. niemieckich żołnierzy uzbrojonych w broń pancerną. Obrońcy byli nie tylko dzielni, ale też bardzo skuteczni – średnio na każdego zabitego pod Wizną Polaka, przypadało ok. 40 zabitych Niemców.

Rozgoryczony Guderian miał w końcu zagrozić Polakom, że jeśli się nie poddadzą, to wyda rozkaz rozstrzelania jeńców wojennych. Pozbawiony złudzeń Raginis rozkazał pozostałym przy życiu podkomendnym złożyć broń, a następnie popełnił samobójstwo, odbezpieczając trzymany w ręce granat.

Ciekawostką z życiorysu Raginisa jest, że do 26. roku życia we wszystkich dokumentach miał on wpisaną błędną datę urodzenia – 27 czerwca 1908 r. Dopiero zarządzeniem ministra spraw wojskowych skorygowano ją na 3 lipca 1908 r.