Czerwona Wdowa

Czerwona Wdowa

22 sierpnia 1944 roku w Warszawie, trwał dwudziesty drugi dzień Powstania Warszawskiego. Zarówno cywile, jak i żołnierze, nie tracili nadziei na pomyślny finał zrywu. A jeśli dopuszczali myśl o klęsce – znając rodzime dzieje mieli prawo sądzić, że wolność raz utraconą można i trzeba odzyskać w innych, pomyślniejszych okolicznościach.

Tego dnia powstańcy zdobyli ważną pozycję wroga w restauracji ‘Cristal’ w Alejach Jerozolimskich. Utrzymali kontrolę nad całym placem Teatralnym wraz z Ratuszem, ale stracili pobliskie ruiny Arsenału.

Nadająca z Moskwy sowiecka radiostacja im. Tadeusza Kościuszki wyemitowała ostatnią audycję, wzywając do słuchania Radia Lublin – rozgłośni Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (marionetkowego, samozwańczego rządu zdominowanego przez komunistów, działających pod kontrolą Stalina). Wyjaśnijmy: Radiostacja Kościuszko była polskojęzyczną propagandową rozgłośnią sowiecką, działającą w Moskwie od sierpnia 1941 – choć pozorowała nadawanie z terenów okupowanej Polski. Pikanterii dodaje sprawie fakt, że kierownikiem radiostacji była Zofia Dzierżynska, wdowa po słynnym ‘krwawym Feliksie’.

Zaś w nocy z 21 na 22 sierpnia, powstańcy ponownie próbowali ustanowić połączenie okrążonego Starego Miasta z Żoliborzem. W ramach przygotowań, na Żoliborz przybyło ok. 900 partyzantów z Puszczy Kampinoskiej. Poważną przeszkodą pomiędzy dzielnicami był rozległy, otwarty teren wokół linii kolejowej, wraz ze znajdującym się na niej kompleksem Dworca Gdańskiego oraz pobliską Cytadelą. Na domiar złego, torowisko między Wisłą a Dworcem Zachodnim patrolował pociąg pancerny.

Ataki powstańcze, wyprowadzone jednocześnie z obu dzielnic, nie powiodły się, a z powodu wysokich strat, dalsze próby nie były możliwe. Niepowodzenie oznaczało, że naziści mają wolną drogę do ataku na kompleks Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Gdyby ją zajęli, zagrożone byłoby całe Stare Miasto. Dlatego, najwyższe władze cywilno-wojskowe Polskiego Państwa Podziemnego podjęły decyzję o przejściu kanałami ze Starówki do Śródmieścia – co też przeprowadzono 26 sierpnia.