Cud lubelski

Dnia 1 lipca 1949 r. papież Pius XII zdecydował się zlecić Świętemu Oficjum przygotowanie oświadczenia, z którego wynikało że „każdy kto przyznaje się do nauki materialistycznego i antychrześcijańskiego komunizmu oraz wstępuje do komunistycznej partii, ściąga na siebie karę ekskomuniki”.

Decyzja o podjęciu tak radykalnych kroków została podjęta w wyniku aresztowań arcybiskupów Berana z Pragi, Stepigiera z Zagrzebia i Midszentego z Węgier oraz skazania ich na wyroki wieloletniego więzienia. Ta próba wpłynięcia na decyzje podejmowane za żelazną kurtyną, miała istotne znaczenie dla polskiego duchowieństwa. Komuniści próbowali postawić polskich hierarchów przed trudnym wyborem, sugerując że zastosowanie się do ukazów Papieża będzie zdradą socjalistycznej ojczyzny.

3 lipca 1949 roku w bocznym ołtarzu Archikatedry w Lublinie na obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej miały pojawić się łzy, co uznano za cud. Wierni rozpoczęli pielgrzymki. Ich liczba z dnia na dzień rosła, podobnie jak niepokój w lubelskich organach bezpieczeństwa.

13 lipca pracownicy UB przywieźli robotników z fabryki obuwia im. Mariana Buczka, którzy próbowali zakłócić modlitwy rzucając cegłami z okien kamienicy nieopodal kościoła. W wyniku wybuchu paniki doszło tratowania się ludzi. Podczas ataku zginęła 21-letnia Helena Rabczuk, a kilkanaście osób odniosło obrażenia.

Gorącą atmosferę podgrzały starcia z 17 lipca tego samego roku, kiedy planowano zorganizować kontrmanifestację z udziałem robotników. W efekcie przeciwne grupy spotkały się pod świątynią, obrzucając nawzajem wyzwiskami. Następnie awantura przeniosła się pod komendę MO, gdzie protestujący rzucali kamieniami w budynek, a służby odpowiedziały ogniem. Aresztowano ok. 230 osób. Liczba ta wzrosła wkrótce do 500.

Wskutek zniszczenia akt szczegóły nie są znane, wiadomo jednak że działania władz nie przyniosły efektów – w czasach PRL obraz cieszył się ogromną popularnością, a w 1987 modlił się pod nim sam Jan Paweł II. Od 2014 decyzją Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, w archidiecezji lubelskiej 3 lipca obchodzony jest jako święto Najświętszej Maryi Panny Płaczącej.