Bezimienny

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie jest dziś jednym z najważniejszych symboli upamiętniających Polaków poległych w walce o niepodległość. Pierwszy pomysł oddania hołdu bezimiennym obrońcom Ojczyzny pojawił się po Wielkiej Wojnie we Francji. W Polsce od początku lat 20. podejmowano różnego rodzaju inicjatywy zmierzające do budowy grobu.

W 1923 roku uchwałą prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego powołano Tymczasowy Komitet Organizacyjny Budowy Pomnika Nieznanego Żołnierza. Idea od początku posiadała szerokie poparcie społeczne, o czym świadczył fakt, iż wcześniej organizacja Polski Żałobny Krzyż wraz z grupą oficerów zorganizowała zakończoną ogromnym sukcesem kwestę na budowę pomnika bezimiennego żołnierza. Z samych tylko składek społecznych udało się zebrać ponad 117 tys. marek polskich. Kampania została dodatkowo wsparta przez redakcję „Polski Zbrojnej”, która otrzymała od czytelników aż 11 mln marek polskich. Szerokim echem odbiła się także akcja anonimowego fundatora, który pod koniec 1924 roku złożył u stóp pomnika Józefa Poniatowskiego na Placu Saskim tablicę z napisem „Nieznanemu żołnierzowi poległemu za ojczyznę”.

W rezultacie 24 stycznia 1925 roku Rada Ministrów uchwaliła budowę grobu w arkadach Pałacu Saskiego. Następnie władze wojskowe zaproponowały 15 miejsc bitew, z których miały pochodzić szczątki bezimiennego żołnierza. Ostatecznie kawaler Virtuti Militari Józef Buczkowski wybrał losowo Lwów. Uroczystość złożenia prochów odbyła się 2 listopada 1925 roku.